AC 1.1.4. Eerstelijnszone en welzijnskoepel
Ons plan
We werken aan een sterk eerstelijnsaanbod in de zorg via de eerstelijnszone Mechelen-Katelijne en de welzijnskoepel Rivierenland.
Tijdpad & mijlpalen
Tijdpad & mijlpalen
Eerstelijnszone
- Beleidsplan ELZ 2023-2026: oktober 2022 - uitgevoerd
- Beleidsplan ELZ 2024-2026 - lopend
Welzijnskoepel
- Overleg financiële verdeelsleutel ketenaanpak dak- en thuislozen: najaar 2022 - uitgevoerd
- Bespreking cijfers dak- en thuislozen - kwartaal 1 2023 - gepland
- Addendum aan de samenwerkingsovereenkomst - kwartaal 2 2023 - uitgevoerd
- Addendum 2 aan de samenwerkingsovereenkomst - kwartaal 3 2023 - uitgevoerd
Stand van zaken
Stand van zaken (toelichting)
Eerstelijnszone
- Vaccinatiecampagne COVID – uitgevoerd
De focus van de eerstelijnszone lag in 2021 en het eerste kwartaal van 2022 in de eerste plaats bij de vaccinatiecampagne. Op 31 maart 2022 ging het vaccinatiecentrum in waakfase. Nadien werden risicogroepen en de oudere bevolking terug opgeroepen voor een nieuwe vaccinatie. Hierop ging het vaccinatiecentrum in september 2022 terug in actieve fase. Alle volwassenen in Vlaanderen werden uitgenodigd voor een herfstvaccin. De opdracht van de eerstelijnszone bleef het programma- en populatiemanagement. Het vaccinatiecentrum gaf de laatste prik op 7 december 2022 en sloot daarna definitief de deuren.
- Denk- en doe dag op 12 oktober 2021 - uitgevoerd
De zorgraad dient een nieuw actieplan op te maken. Ter voorbereiding hebben de leden van de zorgraad een denk- en doe-dag georganiseerd waarbij ze reflecteren over de wijze waarop ze als netwerkorganisatie willen functioneren en evolueren.
- Algemene vergadering 14 december 2021
• Klaartje Mariën, diensthoofd sociale dienst, word aangesteld als bestuurder van de zorgraad voor de cluster ‘Welzijn’.
• Het einde van het mandaat van Sven De Bakker voor de cluster ‘lokale besturen’ wordt bekrachtigd.
• Vaststelling van het actieplan 2022 - lopend
o Lokale contacttracing is stopgezet sedert 15 oktober 2021.
o Vaccinatie: opdracht tot programmamanagement.
o Versterken van het netwerk van de eerstelijnszone.
o De persoon met een zorgnood (PZON) centraal stellen, visie ontwikkelen, zorgen voor een brede vertegenwoordiging en diversiteit bewaken.
o Proactief, outreachend en buurtgericht werken door in te zetten op mantelzorgers.
o Zorgcontinuïteit versterken door methodieken te ontwikkelen om beter te kunnen doorverwijzen en samen te werken zoals Zipster, geïntegreerd breed onthaal, gele doos (als facilitator, trekker is de welzijnskoepel).
- Zorgraad 8 februari 2022
De zorgraad beslist om navolgende werkgroepen voor 2022 op te starten:
• Mantelzorg - lopend.
• Psychosociaal welzijn jongeren - lopend.
• Werkgroep zorgcontinuïteit – lopend.
• Werkgroep PZON - lopend.
• Werkgroep presentie - lopend.
• Werkgroep versterken lokaal netwerk - lopend.
- Algemene vergadering 29 maart 2022
• Goedkeuring balans en resultatenrekening 2021.
• Goedkeuring verlenen van kwijting aan de bestuurders voor 2021.
• Goedkeuring betaling presentiegelden voor de bestuurders van 50 euro per vergadering. De presentiegelden van Marlies Verbruggen en Klaartje Mariën zullen betaald worden aan het lokaal bestuur.
• Goedkeuring begroting 2022.
• Bekrachtiging aanstelling Marlies Verbruggen als nieuwe bestuurder binnen de cluster lokale besturen.
• De eerstelijnszone stelt zich kandidaat voor de implementatie van Zipster met ondersteuning door VIVEL.
- Vluchtelingencrisis Oekraïne – uitgevoerd
De eerstelijnszone wil betrokken zijn bij de opstart van het Zorgpunt voor de vluchtelingen uit Oekraïne. Dit zorgpunt is in beheer door de huisartsenkring. Doel hiervan is om in kaart te brengen wat de noden zijn, in te zetten op preventie middels een multidisciplinair team (inclusief tolken). Voor de inzet van de tolken werd een financiële input gevraagd aan de lokale besturen.
De subsidiëring voor het zorgpunt eindigde op 31/12/2022. De preventie-opdracht zal overgenomen worden door een Centraal punt in Brussel. Mobiele teams zullen nog kunnen ter plaatse kunnen komen
- Zorgraad 10 mei 2022
• Stand van zaken werkgroep zorgcontinuïteit – lopend
De implementatie van Zipster als tool om zorg- en welzijnsactoren te verbinden zodat door zorgverleners kan doorverwezen worden naar de meest gepaste ondersteunende organisatie is besproken.
• Stand van zaken werkgroep PZON centraal – lopend
Deze werkgroep wil een klankbordgroep oprichten en zoeken mensen die willen participeren. De werkgroep wil inzetten op het betrekken van de PZON bij het beleid van de zorgraad.
• Stand van zaken werkgroep presentie – uitgevoerd
De werkgroep is samengekomen en heeft nagedacht over de doelstellingen maar werd ingehaald door de evoluties binnen de geestelijke gezondheidszorg door de nieuwe conventie van het RIZIV en de oprichting van het kruispunt Mechelen dat in juni zal van start gaan. Het kruispunt Mechelen biedt eerste hulp bij psychische en sociale problemen voor de inwoners van Mechelen en Sint-Katelijne-Waver. Dit kruispunt is opgericht in de schoot van het CAW en werkt samen met verschillende actoren waaronder de lokale besturen.
• Stand van zaken werkgroep versterken lokaal netwerk - lopend
Donderdag 2 juni 2022 is de eerste actie Nice2Know doorgegaan in de Refuge te Mechelen waarbij onder meer het thema ‘Zipster’ werd toegelicht. De actie is vooral opgezet om de gastlocatie te leren kennen en verbinden en om informeel te netwerken.
• Stand van zaken werkgroep mantelzorg - lopend
Via Thomas More loopt een bevraging in het kader van mantelzorg. De data zullen worden geanalyseerd door Thomas More en zullen worden toegelicht aan de werkgroep.
• Stand van zaken werkgroep psychosociaal welzijn jongeren - lopend
De eerstelijnszone wil het volgende organiseren:
o Meewerken aan de infobeurs ‘Rechtstreeks toegankelijk jeugdhulp’ georganiseerd door Trawant op 30 september 2022.
o Mee organiseren van de Tejo tentoonstelling ‘WEL ZIJN JONG' najaar van 2023.
o Input en feedback van professionals via de eerstelijnszone aan het zelfzorg project TM (digitale plaats door studenten gemaakt) tegen september 2022.
• Zorgraad 14 juni 2022
Deze raad is volledig gewijd aan reflectiemoment onder begeleiding van VIVEL (Vlaams instituut voor de eerste lijn) over de verschillende dimensies die nodig zijn tot hervorming van het bestaande zorg- en welzijnssysteem. Aan bod kwamen volgende dimensies:
o Bereidheid tot verandering
o Structuur en goed bestuur
o Digitale infrastructuur
o Procescoördinatie
o Financiering
o Obstakels verwijderen
o Populatiemanagement/populatiegerichte benadering
o Zelfregie/mondig maken/empoweren van burgers
o Evaluatiemethoden
o Reikwijdte en ambities
o Innovatiebeheer
o Capaciteitsopbouw
- Zorgraad 8 november 2022
Op de denk- en doedag van 11 oktober 2022 werden er 3 projecten uitgepikt om mee aan de slag te gaan met name:
-
- spoeddiensten;
- diversiteit;
- zorgzame buurten.
Elke vergadering van de zorgraad zal een project kort worden voorgesteld waarbij de stakeholders worden opgelijst. Tijdens deze zorgraad wordt de stakeholdersanalyse gemaakt van het project 'Zorgzame Buurt Heembeemd'. Doel is om na te gaan hoe dit kan geïmplementeerd worden in andere buurten van de ELZ en wat de formele zorg kan betekenen in dit project.
- Zorgraad 13 december 2022
- Ideca - lopend
De zorgraad Mechelen-Katelijne is geselecteerd voor het project IDECA (Integrated Depression Care) i.s.m. de Universiteit Gent. Voor dit project gaat er een referentiepersoon mentaal welzijn aangeworven worden die in 10 huisartsenpraktijken aan de slag gaat om over niet medische aspecten bij patiënten met een depressie te spreken. Deze referentiepersoon is gestart in maart. Het project loopt vlot. In mei 2023 kregen de huisartsen een opleiding 'Shared Care leidraad'.
-
- Kringwerking ondersteunen - lopend
Kringwerking stimuleren is opdracht van de ELZ. Op niveau van de regionale zorgzone, werken we samen met 5 ELZ (Rupelaar, Klein-Brabant Vaartland, Pallieterland, Bonstato en Mechelen Katelijne). Op 6/12/2022 en 2/02/2023 vonden vormingen plaats voor zelfstandige zorgverleners. Het draaiboek staat gepubliceerd op de website.
-
- Besluit Vlaamse Regering
Slagkrachtige zorgraden door versterken rol lokale besturen, verhogen betrokkenheid welzijnsveld en actualisering van de opdrachten’ . Meer concrete info volgt van zodra het decreet van kracht is.
- Zorgraad 14 februari 2023
- Gezondheidsvaardige organisaties - lopend
De subsidieaanvraag bij de Koning Boudewijnstichting werd goedgekeurd. Tot dusver werd vooral gekeken naar competenties van individuen om hun weg te vinden in het gezondheidszorg- en welzijnssysteem, informatie van zorg- en hulpverleners te begrijpen en deze kennis toe te passen. Met het project wordt aan organisaties gevraagd om de toegang tot en de info omtrent gezondheidszorg te vereenvoudigen. Er wordt hierbij met 4 fases gewerkt:
-
- Draagvlak bij de organisaties binnen zorgraad.
- Deelnemende organisaties ondersteunen bij het screenen en meten van de bestaande visie.
- Organisaties ondersteunen om gezondheidsvaardig te worden.
- Roadmap opstellen voor andere actoren binnen de ELZ.
- Algemene vergadering 27 maart 2023
- Goedkeuring balans en resultatenrekening 2022.
- Goedkeuring begroting 2023.
- Goedkeuring activiteitenverslag 2022.
- Goedkeuring betaling presentiegelden voor de bestuurders van 75 euro per vergadering. De presentiegelden van Marlies Verbruggen en Klaartje Mariën zullen betaald worden aan het lokaal bestuur.
- Zorgraad 9 mei 2023
- Beleidsplan 2024-2026 - uitgevoerd
De zorgraden moeten een beleidsplan opstellen voor de periode van 2024-2026. Hiervoor moeten de richtlijnen van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid gevold worden. Deadline voor het indienen van het beleidsplan is 31 oktober. De komende zorgraden zal er vooral gewerkt worden aan het uitschrijven van dit beleidsplan. Er zal ook een tijdelijke werkgroep opgericht worden. De ELZ wil een verkiezingsmemorandum bezorgen aan de politiek. Het beleidsplan vormt de basis voor het memorandum.
-
- Stand van zaken werkgroep Mantelzorg - uitgevoerd
Thomas More werkt verder aan de digitale etalage waar alle info omtrent mantelzorg verzameld wordt. Op 24/06/2023 presenteerde Thomas More de resultaten van het onderzoek aan mantelzorgers tijdens het evenement 'Kom op Adem'. Deze werkgroep wordt stopgezet maar zal nog verder betrokken worden bij het uitrollen van de digitale etalage.
-
- Stand van zaken werkgroep PZON centraal - lopend
Deze werkgroep organiseert in de loop van 2023 nog een klakbordgroep voor PZON die 1 à 2 keer zal samenkomen.
-
- Stand van zaken werkgroep versterken lokaal netwerk - lopend
Deze werkgroep organiseert twee keer per jaar een Nice2Know. Op 23 maart vond de eerste van 2023 plaats en de volgende gaat op 21 september door. De werkgroep buigt zich verder over hoe de achterban versterkt kan worden en bekijkt of er vormingen vanuit de ELZ (ELZ academie) opgezet kunnen worden.
-
- Stand van zaken werkgroep zorgcontinuïteit - lopend
Zipster werd breder uitgerold. Er is een demo ontwikkeld met de nieuwe mogelijkheden. Een organisatie kan nu zelf ook doorverwijzen.
-
- Stand van zaken werkgroep psychologische hulp - lopend
Mee organiseren van de Tejo tentoonstelling ‘WEL ZIJN JONG' najaar van 2023.
- Zorgraad 20 juni 2023
Deze zorgraad stond quasi volledig in het teken van het beleidsplan. De verschillende actoren van de zorgraad deden een toelichting van hun beleidsdoelstelling en er werd ingezoomd op een omgevingsanalyse.
Volgende variapunten werden ook kort besproken:
-
- Cavasa:
- Dit proefproject waarbij apothekers als laagdrempelige toegang tot zorg ingeschakeld worden, wordt breder uitgerold. Op 15 juni 2023 werd er een provinciale webinar gegeven voor ELZ en apothekers. Apothekers hebben de keuze om al dan niet in te stappen.
- Tekort aan tandartsen werd gesignaleerd aan het Verbond der Vlaamse Tandartsen en de Vlaamse Beroepsvereniging der tandartsen.
- Cavasa:
- Zorgraad 12 september 2023
- Beleidsplan 2024-2026 - lopende
De Vlaamse overheid heeft opdracht gegeven om in het beleidsplan doelstellingen te formuleren rond zowel Governance (goed bestuur) als inhoud. De coördinatoren van de zorgraad deden een toer langs de verschillende leden en organisaties van de zorgraad. Als rode draad kwam eruit dat er binnen de zorgraad meer ingezet moet worden op samenwerking. Ontmoeting met de nadruk op elkaar en het werkveld beter leren kennen, staat hierbij centraal. Op die manier kan er vanuit de zorgraad gerichter gesignaleerd worden naar het beleid.
-
- Herfstvaccinatie 2023 - uitgevoerd
De ELZ kreeg 50.000 euro om de herfstvaccinatie te ondersteunen. Met deze middelen werd een stuurgroep opgericht bestaande uit een medisch, farmaceutisch en verpleegkundig aanspreekpunt aangevuld met een administratieve ondersteuner en algemene coördinatie van de ELZ medewerkers. De herfstvaccinatie verliep via de huisartsen en apothekers. De vaccinatiegraad in ELZ Mechelen-Katelijne was ongeveer gelijk aan wat de Vlaamse Overheid voorop gesteld had.
-
- Natuur op verwijzing
Dit is een onderzoek van Universiteit Antwerpen waarbij een samenwerking wordt aangegaan met 2 ELZ (Antwerpen en Mechelen-Katelijne). Het project is gericht op 65+ in de omgeving van het Vrijbroekpark. Men wil een samenwerking aangaan met 1 of meerdere huisartsen in de buurt om het park ondersteunend te laten zijn op meerdere terreinen: contact met de natuur, meer bewegen en sociale contacten bevorderen. De ELZ legde reeds contacten met een huisartsenpraktijk maar een effectieve uitrol zal ten vroegste voor najaar 2024 zijn.
- Denk en doedag oktober 2023
De doelstelling van de denk en doedag waren:
-
- bepalen waar we op inzetten met de zorgraad binnen de ELZ
- input geven voor het beleidsplan 2024-2026 en memorandum naar de politieke partijen
- verbinden met elkaar
Er werden prioriteiten bepaald voor de thema's die tijdens de zomertoer aan bod kwamen. Hiervoor werd in verschillende groepjes gewerkt en bij alle groepjes kwamen volgende zaken terug:
-
- elkaar leren kennen
- zorgplanning en zorgcontinuïteit
- scharniermomenten zoals ontslag uit zorginstelling
- wegwijzer voor burger en professional met nadruk op kwetsbare doelgroepen
Voor elk van deze thema's werden concrete acties geformuleerd die in het verslag van de denk en doedag opgenomen werden.
- Zorgraad 14 november 2023
Er werd een interprofessionele training 'Bewegen op verwijzing' en Halt2Diabetis ontwikkelt. De ELZ Mechelen-Katelijne werd gekozen als testregio om het vormingspakket voor zorgverleners te testen. (HA, kine, psychologen,…-)
In het verleden was verwijzen naar BOV alleen mogelijk door de huisarts maar vanaf nu ook door kinesisten, apothekers, psychologen, maatschappelijk werkers,... De piste om deze preventieve gezondheidsinitiatieven te integreren in Zipster wordt verder onderzocht. De geplande vorming is niet doorgegaan wegens te weinig inschrijvingen.
Een projectsubsidieaanvraag via de KB stichting over een Vlaams Mantelzorgplan werd goedgekeurd. Een eerste overleg zal plaatsvinden op 15 december 2023.
Het dagelijks bestuur wordt vanaf 01/01/2024 uitgebreid met een grotere vertegenwoordiging door lokale besturen. Voor Sint-Katelijne-Waver zal Klaartje Mariën hierin zetelen.
- Open zorgraad 12 december 2023
De open zorgraad stond in het teken van het ouderenbehoefteonderzoek. dat stad Mechelen en gemeente Sint-Katelijne-Waver in 2022 uitvoerden. Professor Nico Dewitte gaf een presentatie over ageing in place en vermaatschappelijking van de zorg. Om deze concepten waar te maken, is inzetten op preventie en nabijheid noodzakelijk. Er werden enkel inzichten en quick wins gegeven die poetshulpen, gezinszorgers, mantelzorgers en alle andere professionals in de thuiszorg kunnen gebruiken.
Van de gelegenheid werd ook gebruik gemaakt om de plaats van de ELZ in het Vlaamse zorg- en welzijnslandschap en het doel van een ELZ toe te lichten. Het voornaamste doel is samenwerking bevorderen tussen de partners uit welzijn en zorg. De samenstelling van de verschillende vertegenwoordigers per categorie (lokale besturen, welzijn, gezondheidszorg, PZON en optionele partners (zoals AZ Sint-Maarten en Thomas More Hogeschool) werd overlopen. Voor de cluster welzijn worden omwille van nieuw decreet de VAPH sector en de sector opgroeien (reeds vertegenwoordigd door Trawant en huis van het kind) toegevoegd vanaf 2024.
De Vlaamse overheid heeft op 8 december beslist welke opdrachten de ELZ moet opnemen. Werken aan ‘goed bestuur’ (Governance) en nadruk leggen op ‘4 inhoudelijke taken’.
- Governance
- Verbreden Zorgraad
- Slagkracht vergroten
- Inhoudelijke accenten
- Vraag en aanbod op elkaar afstemmen: prioriteiten op bevolkingsniveau
- Lokaal Sociaal Beleid ondersteunen
- Geïntegreerde zorg promoten – PZON ondersteunen
- Beleidsdoelstellingen Vlaamse overheid
Lopende projecten 2023 in ELZ Mechelen-Katelijne
- Zipster
Zipster is een digitaal doorverwijzingsplatform dat zorgverleners helpt bij het doorverwijzen van patiënten naar lokale welzijnsactoren.
Op basis van een psychosociale bevraging van de patiënt kan de zorgverlener via Zipster de ondersteuningsnoden van de patiënt detecteren én een doorverwijzing initiëren naar de juiste lokale ondersteunende welzijnsactoren.
Wij zijn één van de vijftien eerstelijnszones waar ZIPSTER momenteel wordt uitgerold. In samenwerking met onze koepelorganisatie Vivel werken we in 3 fasen: fase 1 is het contacteren van lokale welzijnsactoren om draagvlak te creëren - fase 2 is een testfase met een beperkt aantal zorgverstrekkers en fase 3 is de brede uitrol met alle zorgverstrekkers in onze ELZ om te gaan werken met deze tool.
- Born in Belgium
Born in Belgium Professionals is een RIZIV-project dat een digitale tool aanbiedt, ontwikkeld door én voor professionals die werken met of voor (kwetsbare) zwangere vrouwen.
De tool is een online, gedeeld platform dat informatie over de psychosociale situatie van de zwangere vrouw centraliseert en ter beschikking stelt van haar hulp- en zorgverleners uit de (para)medische en sociale sector, dit volledig conform de privacy wetgeving (GDPR). Tijdens de zwangerschap wordt gescreend naar psychosociale kwetsbaarheden, om vervolgens proactief en efficiënt een gepersonaliseerde zorg aan te kunnen bieden.
In onze eerstelijnszone werken we samen met een aantal lokale partners om de implementatie van deze tool in onze regio te realiseren.
- Nice2Know
Een aantal keer per jaar organiseren we over de middag met onze Eerstelijnszone Mechelen-Katelijne een NICE2KNOW netwerklunch. We willen hiermee 4 doelen realiseren:
- We geven steeds een korte toelichting bij de werking van onze eerstelijnszone en de projecten waar we rond bezig zijn zodat meer zorgprofessionals ons leren kennen.
- We streven ernaar om telkens in een andere locatie bij een lokale zorg of welzijnspartner bijeen te komen zodat deze werking bekend wordt bij de deelnemers. Zo waren we al te gast in de Refuge (Sociaal Restaurant), in de Thomas More Hogeschool en bij het CKG Betlehem.
- We nodigen een spreker uit die toelichting geeft bij een relevant thema. Zo hebben we in vorige edities al uitleg gekregen over ‘Zipster’ door de ontwikkelaar van Zipster zelf, over de onderzoeksresultaten van ons Mantelzorgproject i.s.m. Thomas More door de onderzoekers en over ‘Born in Belgium’ door een projectmedewerker.
- We willen er voor zorgen dat de lokale zorg en welzijnspartners elkaar beter kunnen leren kennen en dat het lokaal netwerk zo versterkt wordt. We bieden hiervoor een lunch aan en we merken dat de meeste deelnemers van de gelegenheid gebruik maken om met de andere zorgprofessionals in gesprek te gaan.
- Ideca
Het IDECA-project staat voor Integrated DEpression CAre. Het is een universitair onderzoek van UGent en UAntwerpen. Het IDECA-project zet in op de versterking van huisartsenpraktijken en samenwerking tussen zorgverleners. Een cruciale rol hierbij is weggelegd voor de Referentiepersoon Mentaal Welzijn (RPMW), een “compagnon-de-route” die vanuit een brede kennis van de zorg- en sociale kaart mee de zorg voor personen met depressieve klachten coördineert en opvolgt. De tijd die nodig is wordt genomen om samen verschillende levensdomeinen te overlopen en een actieplan op te stellen. Er wordt ingezet op psycho-educatie en geïntegreerde zorg rond depressie in de ruime zin. Het IDECA-project loopt tot en met september 2024 in 2 eerstelijnszones: Voorkempen en Mechelen-Katelijne.
- Gezondheidsvaardige organisaties
Gezondheidsvaardigheden zijn de vaardigheden die mensen nodig hebben voor het vinden, begrijpen en toepassen van gezondheidsinformatie en bij het nemen van beslissingen over gezondheid die passen bij hun eigen situatie. Er is een duidelijke link vastgesteld tussen lagere gezondheidsvaardigheden en minder goede toegang tot gezondheidsinformatie, minder gezonde levensstijl, minder goede toegang tot het gezondheidssysteem en dat alles met een grote impact op de gezondheidsstatus. Bepaalde bevolkingsgroepen zijn meer kwetsbaar: ouderen, mensen met Nederlands als tweede taal, mensen met een beperkt inkomen, laagopgeleiden, langdurig zieken, mensen met een beperkt netwerk, mensen met chronische zorgen en stress en tenslotte mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties.Een organisatie is ‘gezondheidsvaardig’ wanneer zij het mensen gemakkelijker maakt om informatie en diensten te vinden, te begrijpen en te gebruiken, zodat ze beter voor hun gezondheid kunnen zorgen. We lopen met 10 organisaties, die lid zijn van onze Zorgraad, een traject. In een eerste fase creëren we aandacht voor het thema en brengen we via story telling in kaart waar de organisatie vandaag staat. Vervolgens kijken we waartoe de organisatie bereid is om in beleid en actiepunten aan de slag te gaan. Hierbij bieden we een menukaart aan van ondersteuning via vorming e.d. Tenslotte willen we ook met alle organisaties een lerend netwerk creëren. Het traject loopt nog tot de zomer van 2024. Dit project is mogelijk met de steun van de Koning Boudewijn stichting en het Fonds Dr. Daniël De Coninck.
- Mantelzorg
Mantelzorgers worden steeds belangrijker met het vermaatschappelijken van de zorg. De Eerstelijnszone Mechelen-Katelijne wil hen ondersteunen maar dat begint bij te weten wie ze zijn. Om een beeld te krijgen van mantelzorgers in al hun diversiteit werkten we onder begeleiding van het #ikzorgook onderzoeksteam van Thomas More een aangepaste methodiek uit om informatie te verzamelen. Heel wat hulpverleners en zorgpartners gingen hiermee aan de slag in hun contacten met mantelzorgers en we zien dat deze methodiek zo groepen in beeld brengt die in andere onderzoeken onder de radar blijven. De resultaten van dit onderzoek werden op 24 juni 2023 bekend gemaakt op de dag van de mantelzorger. Zie Flyer.
Welzijnskoepel
- Ketenaanpak dak- en thuislozen
De voorbije jaren hebben de lokale besturen, de welzijnskoepel en het CAW de nood aan meer opvang en begeleiding van dak- en thuislozen zien toenemen. In september 2020 nam de Welzijnskoepel met het CAW het initiatief om de lokale besturen te bevragen op hun noden en behoeften naar opvang en begeleiding van dak- en thuislozen. In de schoot van de Welzijnskoepel werd daarom de afgelopen periode gewerkt rond een gedragen aanpak van dak- en thuisloosheid en het bieden van structurele oplossingen zowel op lokaal als op regionaal niveau die voorzien in de omvorming van de acute opvang en de winteropvang naar een tijdelijke woonvorm en een nachtopvang met uitbreiding van het aantal bedden. Op basis van een nota waarmee alle besturen het eens zijn, moet er overgegaan worden tot een samenwerkingsovereenkomst met het CAW om de gemaakte afspraken expliciet te maken. De raad voor maatschappelijk welzijn ging op 8 november 2021 principieel akkoord met het samenwerkingsvoorstel en duidde de afgevaardigden in de stuurgroep aan. Op 31 januari 2021 keurde de raad voor maatschappelijk welzijn een samenwerkingsovereenkomst met de Welzijnsregio Boom Mechelen Lier goed.
De welzijnskoepel beslist om deel te nemen aan een dak- en thuislozentelling. Er werd immers een nieuwe oproep gelanceerd in samenwerking met de universiteit. De regio Rivierenland wordt als een interessante casus gezien gelet op de ligging van de centrumstad met de gemeenten erom heen en de regionale ketenaanpak.
De raad voor maatschappelijk welzijn keurde op 19 juni 2023 een addendum aan de samenwerkingsovereenkomst goed waarbij vanaf 2023 wordt voorzien in een indexering van het basisbedrag dat deel uitmaakt van het financieringsmodel voor elke deelnemende gemeente.
Een interne werkgroep binnen de stuurgroep werkte een nieuw financieringsmodel uit vanaf 2024. Er wordt gewerkt met een nieuwe verdeelsleutel op basis van het aantal inwoners per gemeente (50%) en op basis van het aantal effectieve nachten in het jaar X-2. De stuurgroep bereikte consensus om beide aanpassingen toch in één addendum te voorzien. De raad voor maatschappelijk welzijn van 25 september 2023 keurde het nieuwe addendum goed ter vervanging van het vorige addendum.
- Overige werking en acties Welzijnskoepel sedert opstart tot en met 2021 - uitgevoerd
- Doorgedreven samenwerking met het Family Justice Center en de lokale besturen.
- Regionaal doorbraakproject 'van eiland naar kruispunt' werd weerhouden door het labo regiovorming van VVSG; dit project beoogt de ondersteuning van burgers met een psychosociale kwetsbaarheid.
- In samenwerking met de eerstelijnszone de verkenning van een groepsaankoop voor de 'gele doos' (gele brooddoos met medische en andere gegevens die in de koelkast bewaard wordt. De aanwezigheid ervan wordt met een sticker aan de voordeur aangegeven en op die manier weten hulpverleners dat de doos aanwezig is).
- Signaalfunctie naar diverse instanties in verband met
- administratieve werklast van de maatschappelijk werkers
- de dienstverlening van vakbonden en mutualiteiten
- ondersteuning bij het invullen van belastingaangiften
- problematiek van de lokale opvanginitiatieven.
- Intervisie over diverse thema's (bijvoorbeeld rond aanvullende steun).
- Informeren rond diverse thema's (studietoelagen, projectoproepen, infosessie één loket kinderopvang).
- Beleidsgroep Welzijn 19 januari 2022
- De beleidsgroep bespreekt de uitrol van de 'gele doos' in de regio via een groepsaankoop. De beleidsgroep wil eerst het resultaat van de bevraging door het Zorgbedrijf Kempen afwachten om de eerstelijnszones te bevragen over de te bestellen aantallen. Ondertussen wordt er wel gestart met een werkgroep zodat eens de bevraging er is, een concreet voorstel op een volgende welzijnskoepel kan voorgelegd worden.
- De beleidsgroep wil zijn werking evalueren en gaat akkoord met een vragenlijst. Het resultaat van de bevraging zal besproken worden op een volgende vergadering van de Welzijnskoepel.
- Op vraag van Lier zal Igemo de informatie rond fietscursussen bundelen en bezorgen aan de leden van de beleidsgroep.
- De beleidsgroep reflecteert over de indexatie van leeflonen als er sprake is van inkomsten.
- De beleidsgroep bespreekt de hindernissen bij de projectoproep Noodkoopfonds. Vastgesteld wordt dat er weinig kandidaten zijn. Midden 2020 boog de Welzijnskoepel zich hierover reeds en schreef toen een brief aan het Vlaams Energie en Klimaatagentschap. Deze brief zal worden geactualiseerd en opnieuw overgemaakt worden aan VEKA.
- Beleidsgroep Welzijn 23 maart 2022
- De beleidsgroep bespreekt de evaluatie van de Welzijnskoepel. Positief zijn de meerwaarde van afstemming, uitwisseling en samenwerking die tot een aantal goed resultaten hebben geleid. Ruimte voor verbetering ziet men in het nog meer inzetten op inhoudelijke stoffering van welzijnsthema's (beleidsvoorbereidend werk en omgevingsanalyses) en investeren in nauwe contacten en netwerking met diverse ambtenaren en beleidsmakers in functie van signaaldetectie en afstemming. - uitgevoerd
- De welzijnskoepel duidt een tweede vertegenwoordiger aan voor de raad van bestuur van het CAW Mechelen-Boom. - uitgevoerd
- Binnen de welzijnskoepel ervaart men een nood tot regionale afstemming voor de uitdagingen in het kader van de vluchtelingencrisis. De welzijnskoepel neemt dan ook het initiatief om een overleg met de gemeentelijke coördinatoren opvang Oekraïne te organiseren op 31 maart 2022. - uitgevoerd
- De welzijnskoepel duidt een vertegenwoordiger aan en een plaatsvervanger in de commissie juridische bijstand. - uitgevoerd
- Beleidsgroep Welzijn 18 mei 2022
- De beleidsgroep wordt geïnformeerd over de door de FOD Financiën gebruikte techniek bij de burgerrechtelijke overdracht van schuldvordering die heel wat kwetsbare mensen kan treffen. - uitgevoerd
- De beleidsgroep neemt kennis van de wachtlijsten in de Okan scholen in de regio, vooral dan in het secundair onderwijs. Enkel Lier en Mechelen organiseren dit momenteel in de regio. - uitgevoerd
- Beleidsgroep Welzijn 6 juni 2022
- De beleidsgroep bespreekt het dossier dak- en thuislozen en de ketenaanpak. Blijkt dat er een grondige evaluatie nodig is van de nachtopvang en dat hierover onvoldoende data beschikbaar zijn.
- De beleidsgroep bespreekt de stand van zaken van de opvang van vluchtelingen binnen de regio. Met de gemeentelijke coördinatoren is afgesproken een volgende update tegen 31/8/2022 klaar te maken. - uitgevoerd
- Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen licht het circulaire project 'Papillon' toe. De welzijnskoepel oordeelt dat dit nog geen verkiesbare optie is. Er is de vrees dat de werkwijze de besturen te weinig ontzorgt en de kans dat kosten voor schade of bij verhuis op het OCMW verhaald worden.
- De beleidsgroep bespreekt de samenwerkingsverbanden met de VDAB.
- Beleidsgroep Welzijn 21 september 2022
- De beleidsgroep bereikt geen eensgezindheid om globaal te participeren in het project 'De Kempen beweegt' , een programma op de regionale televisie RTV.
- De beleidsgroep geeft goedkeuring aan een procedure voor externe representatie in andere overlegfora.
- De beslissing tot het behoud van de financiële verdeelsleutel 50/50 voor de nachtopvang in het kader van de ketenaanpak dak- en thuislozen wordt bekrachtigd tot eind 2023.
- De coördinator van de Welzijnskoepel wordt aangeduid om deel te nemen aan het overleg met RZZ4, het overleg tussen de coördinatoren en stafmedewerkers van de eerstelijnszones Mechelen-Katelijne, Bonstato, Klein Brabant-Vaartland, Pallieterland en Rupelaar.
- Ook voor het overleg met Emergo, een samenwerkingsverband voor gemeenschapsgericht geestelijke gezondheidszorg in de regio Mechelen wordt de coördinator aangeduid.
- De beleidsgroep neemt kennis van de oproep 'Noodkoopfonds' en het project 'De Wisselaar' waarbij de VVSG de praktijk, vragen en kennis samenbrengt om het lokaal armoedebeleid verder te optimaliseren.
- Beleidsgroep Welzijn 23 november 2022
- Reeds eerder is er een brief vertrokken vanuit de welzijnskoepel naar de vakbonden om hun slechte bereikbaarheid aan te kaarten omdat dit een grote weerslag heeft op de werkdruk van de sociale diensten. Een herhaling van dit eerder genomen initiatief lijkt aangewezen. Igemo zal hier initiatief nemen en ook de Welzijnskoepel Kempen hierbij betrekken.
- Een toelichting wordt gegeven over de toeleiding naar de dienstverlening van Stekr. Igemo benadrukt dat een eenvoudige doorstroming vanuit de sociale huizen en OCMW's mogelijk is en dat het aanbod meer kan en mag aangesproken worden.
- De beleidsgroep bespreekt de stand van zaken van de gemeenschapsdienst.
- De beleidsgroep neemt kennis van het feit dat op de beheerraad van de interlokale vereniging sociale economie zal bekeken worden hoe de toetreding van Igemo kan worden bekomen. De regionale mandaatgroep sprak zich immers uit met betrekking tot de wenselijke manier om maximale synergie te waarborgen tussen bestaande werkstromen inzake werk en tewerkstelling in onze regio.
- De KULeuven zal de resultaten van de telling dak- en thuislozen voorstellen begin 2023. Een eerste bespreking van deze cijfers wordt voorzien op de stuurgroep dak- en thuislozen van april 2023. De telling was een groot succes. Alle besturen van Rivierland hebben deelgenomen.
- De beleidsgroep formuleert haar bezorgdheid over het feit dat de lokale adviescommissie gedurende een half jaar zou opgeschort worden. Igemo zal een signaalbrief opmaken en ter bespreking voorleggen.
- Beleidsgroep Welzijn 25 januari 2023
- De beleidsgroep bespreek de projectoproep rond het participatie- en netwerktraject in het kader van de 4e pijler rond inburgering. Deze projectoproep zal worden opgenomen door de stad Mechelen.
- Er wordt afgesproken dat de lokale besturen elk individueel zullen intekenen op de projectoproep gemeenschapsdienst.
- De welzijnskoepel zal vanaf heden starten met de rapportagecyclus: de rapportage van het voorbije werkjaar wordt op de beleidsgroep van maart voorgelegd, het budgetvoorstel voor het komende werkjaar wordt op de beleidsgroep van september voorgelegd.
- De welzijnskoepel zet de eerste verkennende stappen om zinvolle acties te ontwikkelen in het kader van het thema 'werkdruk op de maatschappelijk werkers'.
- De regio Rivierenland in de enige in Vlaanderen die met projectsteun kijkt naar een betere afstemming tussen lokale besturen en de GGZ-sector (geestelijke gezondheidszorg). Het zogenaamde doorbraakproject beoogt de regierol van de lokale besturen terzake te verduidelijken. Het wordt uitgevoerd door de Welzijnskoepel in samenwerking met Emergo. Het project is beperkt in tijd maar nu al is beslist om de stuurgroep en de gesprekken gaande te houden.
- De beleidsgroep neemt kennis van het jaarrapport van het Family Justice Center en stelt vast dat er goed werk wordt geleverd. De toeleidingen stijgen, het aanbod verbreedt en men blijft werken aan een laagdrempelige toegang.
- De beleidsgroep krijgt een toelichting over de werking van de VZW Tolbo die allerlei initiatieven ontwikkeld om de integrale toegankelijkheid van de overheid te verbeteren.
- Beleidsgroep Welzijn 22 maart 2023
- Op 30 maart 2023 zullen de resultaten van de tellingen dak- en thuisloosheid kenbaar gemaakt via een persmoment.
- De beleidsgroep bespreekt het voorstel van indexaanpassing in de samenwerkingsovereenkomst met het CAW Boom-Mechelen-Lier in het kader van de ketenaanpak dak- en thuisloosheid.
- De financiële rapportage van de Welzijnskoepel wordt uitgesteld totdat er exacte cijfers beschikbaar zijn.
- De beleidsgroep is akkoord om de coördinator van het GBO Mechelen aan te duiden als lid van de commissie van juridische bijstand van Mechelen
- Igemo doet een aanbod aan de lokale besturen om de rol van organisator van opleidingen voor mentoren van de gemeenschapsdienst op te nemen.
- De regisseur van de sociale economie en werk geeft een stand van zaken van het ESF project 'capacity building', een proces waar lokale besturen en VDAB begeleid worden naar nieuwe partnerschappen die niet-beroepsactieven en werkzoekenden in kwetsbare situaties een integrale begeleiding aanbieden.
- De beleidsgroep bespreekt het gebruik van de Remi-tool. Hieruit blijkt dat de besturen hier verschillend mee omgaan.
- Beleidsgroep Welzijn 31 mei 2023
- De beleidsgroep neemt kennis van het jaarrapport 2022 van het CAW Boom-Mechelen-Lier.
- De beleidsgroep neemt kennis van het aanvraagdossier van Mechelen en de deelnemende besturen in het kader van het participatie en netwerktraject (4e pijler) dat eind april is goedgekeurd. Niet alle lokale besturen zijn al ingestapt maar zijn te allen tijde welkom. In de volgende fase zullen 2 medewerkers aangeworven worden die vanaf september van start zullen gaan. Sint-Katelijne-Waver stapte mee in het project.
- Het doorbraakproject geestelijke gezondheidszorg wordt besproken. Op 14 juni worden de diensthoofden van de sociale diensten van de lokale besturen en de leden van het netwerkcomité Emergo samengebracht om vertrekkende vanuit lopende projecten meer zicht te krijgen op hoe men vanuit gedeelde belangen meer kan samenwerken.
- De beleidsgroep moet vaststellen dat de OKAN problematiek nog niet van de baan is ondanks dat er OKAN-klassen zijn bijgekomen in de regio.
- De beleidsgroep neemt kennis van de aanmeldingen van 1G1P (één gezin, één plan). Om meer en sneller beschikbare jeugdhulp te krijgen riep de Vlaamse overheid alle jeugdhulporganisaties en lokale besturen op om in afgebakende gebieden een samenwerkingsverband te vormen. De samenwerking met de sociale dienst wordt als sterk omschreven. Ze zijn niet vaak aanmelder maar wel betrokken in het proces. 1G1P ziet het thema wonen als één van de grootste uitdagingen wat in overeenstemming is met de bevindingen van de maatschappelijk werkers.
- Beleidsgroep Welzijn 30 augustus 2023
- De beleidsgroep bespreekt de eenzijdige beslissing van het CAW om de aanmeldcapaciteit in de nachtopvang terug te brengen van 20 naar 15. Het CAW nam deze beslissing omdat de reële bezetting hoger was dan de maximum capaciteit en wil met deze maatregel de haalbaarheid en de veiligheid van de omkadering van de nachtopvang waarborgen. Heel wat besturen komen met deze maatregel in de problemen als ze zoeken naar opvang. Het veiligheidsprobleem moet naderbij bekeken worden. De beleidsgroep vraagt dat deze bezorgdheden op de volgende stuurgroep dak- en thuislozen aan bod komen.
- De beleidsgroep bespreekt de verplichte inschrijving van de tijdelijke ontheemden van Oekraïne bij de VDAB. Het is niet duidelijk of dit ook van toepassing is op niet OCMW-cliënteel en de informatie hierover bij VDAB blijft onduidelijk.
- Ook bespreekt de beleidsgroep de oproep lokaal activeringspact 2023. Dit is een onderwerp voor de interlokale vereniging sociale economie zodat de beleidsgroep hier zelf geen acties zal ondernemen.
- De beleidsgroep bespreek ook de remi-tool.
- De beleidsgroep neemt kennis van de stand van zaken van het doorbraakproject geestelijke gezondheidszorg dat in een stroomversnelling komt en tot goede resultaten heeft geleid.
- De beleidsgroep gaat akkoord om de naam van het FJC Mechelen om te vormen naar 'Veilig huis Rivierenland'.
- Beleidsgroep Welzijn 25 oktober 2023
- De beleidsgroep beslist om een werkgroep op te richten waarin de financiering en de resultaten van de welzijnskoepel zullen besproken worden. Er zijn immers heel wat vragen en bedenkingen bij bepaalde specifieke kosten.
- Aan de beleidsgroep wordt een presentatie gegeven door een projectmedewerker van BIZ CAW B-M-L over de recent gestarte buddywerking met als doel preventie rond schuldenproblematiek. Dit project loop tot eind 2024, gefinancierd door middelen toegewezen door Vlaanderen aan elke BIZ in Vlaanderen. De beleidsgroep is bereid om de kostenvergoeding van de vrijwilligers die hiervoor worden ingezet ten laste te nemen.
- De beleidsgroep bespreekt de rol van de lokale besturen in de beleidsvorming van de zorgraden. Er wordt immers gestreefd naar de onderlinge afstemming van de meerjarenplannen van de zorgraden en de lokale besturen. Algemeen wordt gesteld dat er afstemming is maar dat dit nog beter kan.
- Binnen de beleidsgroep zullen de verschillende toewijzingsreglementen van de woonmaatschappen gedeeld worden ter inspiratie voor mekaar.
Wat kost het?
Wat kost het?
De bijdrage van Sint-Katelijne-Waver in het vaccinatiecentrum is via aanpassing meerjarenplan opgetrokken naar € 80.000. Ondertussen zijn de nodige inspanningen geleverd om bijkomende subsidies te bekomen zodat deze bijdrage opnieuw is geschrapt via een volgende aanpassing meerjarenplan.
Het nieuwe voorstel met betrekking tot de dak- en thuislozen betekent een grotere financiële inspanning van de lokale besturen. Een aanpassing van het meerjarenplan was hiervoor nodig. Daartegenover staat dat het vernieuwde concept meer garanties biedt voor opvang van dak- en thuislozen. Vanaf 2022 werd het budget opgetrokken naar € 16.000. Dit budget is voorzien onder AC 5.1.2. Dienstverlening voor kansengroepen. Een bedrag van € 15.574,66 werd gefactureerd.
Voor 2023 zal de bijdrage aan het project dak- en thuisloosheid voor Sint-Katelijne-Waver € 12.211,02 bedragen ondanks de indexering van het basisbedrag. Dit omdat er in 2022 minder personen vanuit de gemeente zijn aangemeld.
De bijdrage voor deelname aan de Welzijnskoepel bedroeg € 8.982,12 voor het jaar 2022.
De bijdrage voor deelname aan de Welzijnskoepel bedroeg € 9.074,52 voor het jaar 2023. Omdat er slechts 9.000 euro voorzien was, werd het budget bijgestuurd via aanpassing meerjarenplan
Jaarrekening 2023
Jaarrekening 2023 | Huidig Krediet 2023 | Uitgaven 2023 | Ontvangsten 2023 | |
Gemeentebestuur Sint-Katelijne-Waver | ||||
Exploitatie | ||||
Uitgaven | ||||
64 - Toelagen | 9.075,00 | 9.074,52 | 0,00 | |
Totaal Uitgaven | 9.075,00 | 9.074,52 | 0,00 | |
Totaal Exploitatie | -9.075,00 | -9.074,52 | 0,00 | |
Totaal Gemeentebestuur Sint-Katelijne-Waver | -9.075,00 | -9.074,52 | 0,00 |