AC 4.3.1. Natuur- en parkbeheer

Ons plan

We streven naar een aangename woonomgeving met aandacht voor voldoende groene ruimtes door het verfraaien en vergroenen van onze parken, bossen en buitenruimtes en dit in samenwerking met Regionaal Landschap Rivierenland (RLRL) onze eigen inwoners en andere actoren. Een parkbeheerplan voor het Borgersteinpark wordt opgemaakt en uitgevoerd. De acties opgenomen in de verschillende park- en bosbeheerplannen (domein Roosendael, Pannevarenbos, Sint-Michielsdomein) worden uitgevoerd.

Tijdpad & mijlpalen

Pannevarenbos:

Goedkeuren natuurbeheerplan door het Agentschap Natuur en Bos - kwartaal 4 2020 - uitgevoerd;
Startvergadering éénmalige werken en terugkerende werken natuurbeheerplan - kwartaal 1 2022 - uitgevoerd;
Oprichten beheerteam - kwartaal 1 2023 - uitgevoerd;
Opvragen offertes diverse éénmalige inrichtingswerken - kwartaal 2 2022 tot kwartaal 1 2023 - lopend;
Uitvoeren éénmalige inrichtingswerken - kwartaal 4 2022 tot kwartaal 4 2024 - lopend;
- Vrijmaken werfweg en afbraak huisje in het bos - kwartaal 1 2023 - uitgevoerd;
- Verleggen van het (fiets)pad - kwartaal 4 2023 - uitgevoerd;
- Realisatie wandelpad - kwartaal 4 2023 - uitgevoerd;
- Aanleg wandelbruggetje aan de zijde van de voetbal - kwartaal 4 2023 - uitgevoerd;
- Ecologisch inrichten poel - kwartaal 3 2024;
- Ontwerpen, bestellen en plaatsen informatieborden - kwartaal 3 2024;
- Speelelementen in speelzone - kwartaal 3 2024;
- Aanplantingen langs de bosrand aan de voetbal en aan de zone rond de vijver kwartaal 4 2024;

Bos verloren hoek:

Goedkeuren natuurbeheerplan door het Agentschap Natuur en Bos - kwartaal 3 2022 - uitgevoerd;
Startvergadering met het beheerteam over de éénmalige werken in het kader van het natuurbeheerplan - kwartaal 3 2022 - uitgevoerd;
Opvragen offertes diverse éénmalige inrichtingswerken - kwartaal 3 tot 4 2022 - uitgevoerd;
Uitvoeren éénmalige inrichtingswerken - kwartaal 4 2022 - kwartaal 3 2024:
- Aanplantactie met beheerteam en burgers - kwartaal 4 2022 - uitgevoerd;
- Ecologisch uitbreiden van de nieuwe poel - kwartaal 4 2023 - uitgevoerd;
- Ontwerpen, bestellen en plaatsen informatieborden - kwartaal 3 2024;
- Vrijmaken van de grachten - kwartaal 3 2024;
- Speelelementen in speelzone - kwartaal 3 2024;

Elzebos:

Goedkeuren verkenningsnota door het Agentschap Natuur en Bos - kwartaal 1 2023 - uitgevoerd;
Participatietraject - kwartaal 2 en 3 2023 - uitgevoerd;
Indienen natuurbeheerplan - kwartaal 3 2024 - lopend (in opmaak);
Goedkeuren natuurbeheerplan door het Agentschap Natuur en Bos - kwartaal 1 2025;
Startvergadering éénmalige werken in het kader van het natuurbeheerplan - kwartaal 4 2024 of kwartaal 1 2025;
Diverse éénmalige inrichtingswerken - kwartaal 1 tot 4 2025;

Landschapspark Waverwoud:

Goedkeuren natuurbeheerplan door het Agentschap Natuur en Bos - kwartaal 3 2019 -uitgevoerd;
Uitvoeren diverse éénmalige inrichtingswerken - 2021 tot 2023 - uitgevoerd;

Stand van zaken

Stand van zaken (toelichting)

Pannevarenbos:

De verkenningsnota van het natuurbeheerplan voor Pannenvarenbos was klaar in augustus 2019, waarna het goedgekeurd werd door het Agentschap Natuur en Bos.

Het natuurbeheerplan "Pannevarenbos" werd goedgekeurd door het Agentschap Natuur en Bos op 6 oktober 2020.

Er werd op 21 februari 2022 een startvergadering gehouden om de volgorde van de éénmalige werken, beschreven in het natuurbeheerplan, te bespreken.

Op 14 juli 2022 gebeurde er een veiligheidskap langs de Rozendaalweg, waarbij enkele grote bomen aan de noordzijde van het bos verwijderd werden. De poort is toen ook verwijderd.

Tijdens de maanden mei tot juli 2022 werden offertes opgevraagd voor de eerste grote werken, namelijk het creëren van een doorgang van minstens 3 meter breed van aan de Rozendaalweg tot aan de poel en het huisje op het terrein.

Deze eerste grote werken zijn uitgevoerd in september 2022. Er werd ook reeds prikkeldraad en omheining verwijderd rondom het bos en ruimte gemaakt daar waar het wandelpad zal komen richting het oosten.

In maart 2023 werd een (klein) beheerteam samengesteld met geëngageerde burgers waarmee op regelmatige basis zal samengekomen worden in het bos om de plannen te bespreken wat betreft de kleinere inrichtende werken in het bos en het verder beheer.

In maart 2023 werd het huisje afgebroken dat nog in het bos stond. In een eerste stap werden de elektriciteit- en gasmeter afgesloten en verwijderd, daarna werd het asbest verwijderd en nadien het hele huisje.

Op 11 maart 2023 vond een plantactie plaats in het bos waarbij aan de zijde van de Rozendaalweg bomen werden aangeplant. Met eventuele aanplantingen langs de weg die opengemaakt werd voor de werken in het bos, wordt gewacht in het kader van de werken aan de poel die nog moeten uitgevoerd worden.

Voor de werken aan de poel werd met een aannemer, aangesteld door Regionaal Landschap Rivierenland (RLRL), ter plaatse gegaan en ontvingen we een offerte op 16 mei 2023. De afvoer van het slib valt niet onder de subsidie van RLRL, die voor de werken in functie van ecologisch herstel 75% van de kosten subsidieert. Verdere uitvoering was eerst voorzien in kwartaal 4 2023, maar door de natte omstandigheden werd dit verplaatst naar kwartaal 1 of 2 van 2024, afhankelijk van het weer .

25 juli 2023 werd een terreinbezoek gedaan om het plan van aanpak voor het verleggen van pad te bespreken. Het fietspad is verplaatst in september 2023. In december 2023 werd het wandelpad gerealiseerd tussen de open plek in het bos en de voetbal met een bruggetje aan de ingang aan de zijde van de voetbal. Er werden in januari 2024 duidelijk bordjes geplaatst om het fietspad en het wandelpad aan te duiden.

In de zomer van 2024 staan de volgende stappen op het programma:

slib uit poel verwijderen;
de prijsvraag voor de spelelementen in het speelbos wordt in juli 2024 uitgestuurd;
de prijsvraag voor de informatieborden wordt uitgestuurd.

Bos Verloren Hoek:

Deel 1 van het natuurbeheerplan, de verkenningsnota, werd op 11 december 2020 goedgekeurd door het Agentschap Natuur en Bos.

Het openbaar onderzoek voor deel 2-5 vond plaats tussen 11 maart en 10 april 2022. Het enige bezwaar dat ingediend werd vanwege het Departement Landbouw en Visserij, werd niet weerhouden.

De consultatienota werd opgemaakt en samen met het nieuwe ontwerp van het natuurbeheerplan goedgekeurd door het college op 16 mei 2022.

Deel 2-5 van het natuurbeheerplan werden op 1 juni 2022 goedgekeurd door het Agentschap Natuur en Bos.

In kwartaal 4 van 2022 zijn de eerste grote werken gebeurd, namelijk de terreinvoorbereiding i.e. het verwijderen van extreem dichte bramen op bepaalde plaatsen en de aanplantingen van de loofbomen (750 loofbomen en 250 struiken aan de bosranden). Dit was een mooi participatiemoment met een viering voor het natuurontwikkelingsproject.
Het groencomité (het beheerteam dat er jaren actief is) is gefaseerd de bramen aan het weghalen die nog in het speelbos aanwezig zijn.

Er werd in juni 2023 een omgevingsvergunning ingediend voor de uitbreiding van de tweede poel. Deze vergunningsaanvraag werd ontvankelijk verklaard op 27 juli 2023 en goedgekeurd op 7 augustus 2023. De poel werd gegraven op 20 september 2023. De grond werd verspreid over een deel van het grasland waarop de poel gelegen is.

In de zomer van 2024 staan de volgende stappen op het programma:

installatie van een nieuwe bareel en traktorpaal, elk aan één ingang van het bos;
vrijmaken grachten op bepaalde plaatsen waar dichtslibben van de gracht voor waterophoping op de paden zorgt;
pad wordt voor 30 m extra van steenslag voorzien om de toegankelijkheid te verbeteren;
de prijsvraag voor de spelelementen in het speelbos wordt in juli 2024 uitgestuurd;
de prijsvraag voor de informatieborden wordt uitgestuurd.

Elzebos:

In het verleden werden enkele percelen langs de R6, tussen de fietstunnel onder de R6 en de Liersesteenweg, reeds beplant in het kader van boscompensatie (2014, 2018 en 2021). Verdere aanplantingen ter boscompensatie zijn reeds gepland. Een groot deel van het gebied zal dus uiteindelijk bebost worden.

In het najaar van 2021 werden reeds maaiwerken gedaan om op een laagdrempelige wijze een wandelpad te voorzien tot aan de Liersesteenweg. Dit werd herhaald in het voorjaar van 2023. het natuurgebied is dus toegankelijk.

Het natuurbeheerplan voor de groene long R6 wordt opgesteld door de dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid van de Provincie Antwerpen.

Op 25 januari 2023 werd de verkenningsnota goedgekeurd.

Om omwonenden en belanghebbenden te betrekken bij het project is een participatietraject opgestart. Het participatietraject bestaat uit 2 onderdelen:

een oproep aan de burgers om een naam voor te stellen voor het natuurgebied werd op 19 juli via onze communicatiekanalen verspreid;
een participatiemoment voor de omwonenden ging door op 26 september 2023.

Vanaf het vierde kwartaal van 2023 wordt het natuurbeheerplan deel 2-5 opgemaakt. Dit zal ingediend worden ter goedkeuring bij het ANB tijdens het derde kwartaal van 2024. Zodra het natuurbeheerplan opgemaakt is, kan er van start gegaan worden met de éénmalige inrichtingswerken.

Het fietspad is aangelegd in kwartaal 3 van 2023.

In de zomer van 2024 staan de volgende stappen op het programma:

afwerking van het natuurbeheerplan;
opstart van enkele éénmalige inrichtingswerken namelijk bestrijding exoten, zwerfvuil weghalen, vrijstellen jonge aanplant;

Landschapspark Waverwoud:

In maart 2018 werd de verkenningsnota voor het landschapspark Waverwoud goedgekeurd door het Agentschap Natuur en Bos.

In juli 2019 werd het natuurbeheerplan goedgekeurd door het Agentschap Natuur en Bos.

In 2022 werden met de verschillende actoren rond het landschapspark Waverwoud de volgende acties besproken en uitgevoerd:

het steenpuin naast het ruiterpad werd verwijderd en nieuwe bomen werden aangeplant;
in de week van 21 november 2022 werd 22 ton zeezand aangevoerd om de putten bij de start van het ruiterpad aan de Muilshoek en bij de aansluiting van de Abeel naar Gasthuisvelden te vullen;
in de week van 16 januari 2023 werden er op verschillende plaatsen pijltjes geplaatst om de wandelpaden en de ruiterpaden duidelijk aan te geven;
op 3 april 2023 werden bomen en houtwallen aangeplant op het perceel naast de parking en naast het ruiterpad;
op 2 juni werden 2 rustbanken en een aanbindpaal geplaatst op het grasland bij de ruiterpiste.

De éénmalige werken in het landschapspark Waverwoud zijn hiermee afgerond.

Wat kost het?

Al deze (deel)projecten verlopen voorlopig nog steeds volgens de vooropgestelde budgetten.