AC 2.1.2. Mobiliteits- en parkeerbeleid

Ons plan

We bevorderen de verkeersleefbaarheid in onze gemeente. We actualiseren het mobiliteitsplan en werken een parkeerbeleid uit.

Tijdpad & mijlpalen

Vervoerregio Mechelen (AC 2.1.2. Mobiliteits- en parkeerbeleid):

Regionaal mobiliteitsplan Mechelen - Q4 2023 - afgerond
Invoering nieuw vervoernet - Q1 2025
Invoering deelfietsensysteem - Q2 2024 - afgerond
Uitwerking van de Hoppin-punten die vastgelegd werden door de vervoerregio - 2023 en volgende

Gemeentelijk mobiliteitsplan:

Gemeentelijk mobiliteitsplan - 2025

Parkeerbeleid:

Uitwerken parkeerbeleid in het kader van de dorpskernvernieuwing Waver - kwartaal 2 2023 - afgerond
Doortrekken van een uniform parkeerbeleid naar de overige kernen van de gemeente (kern Sint-Katelijne-Waver) - opstart Q3 2024.

Mobiliteitscoördinatiecentrum (MCC) - Vlot:

Oprichting mobiliteitscoördinatiecentrum i.s.m. Stad Mechelen, de provincie Antwerpen en departement Omgeving - kwartaal 2 2022 - afgerond
Verdere uitbouw van het MCC i.s.m. het aangestelde studiebureau - project is lopende voor 3 jaar (tot Q2 van 2025).
Evaluatie eerste werkingsjaar - kwartaal 2 2023 - afgerond
Evaluatie tweede werkingsjaar - kwartaal 1 2024 - afgerond
Bepalen focusthema's van het laatste werkingsjaar - kwartaal 2 2024 - afgerond.

Toegankelijke haltes :

Goedkeuring charter Masterplan toegankelijke haltes - kwartaal 4 2021 - afgerond
Deelname aan het coachingstraject 'Masterplan toegankelijke haltes' - kwartaal 4 2022 - afgerond
Opmaak actieplan 'toegankelijke haltes - kwartaal 4 2022 - afgerond
Uitvoering actieplan - 2022 - 2030

Stand van zaken

Stand van zaken (toelichting)

Vervoerregio Mechelen:

Regionaal mobiliteitsplan Mechelen

De oriëntatienota en de synthesenota werden reeds goedgekeurd in 2021 en 2022. Met de synthesenota schetst de Vervoerregio Mechelen een perspectief voor 2030 met doorkijk naar 2050. De opmaak van het regionaal mobiliteitsplan doorloopt verschillende fasen. De volgende fase is de opmaak van het ontwerp regionaal mobiliteitsplan (RMP) de MER studie en de actietabel. Deze werden voorgesteld in het eerste kwartaal van 2023. Het openbaar onderzoek werd opgestart in het tweede kwartaal van 2023 en liep verder in het derde kwartaal van 2023. Op 19 december 2023 werd het regionaal mobiliteitsplan Vervoerregio Mechelen definitief vastgesteld door Vlaams Minister van Openbare werken en Mobiliteit Lydia Peeters. Het vervolg van de vervoerregio zal zich vooral uiten in de uitvoer van het regionaal mobiliteitsplan.

Uitwerken Hoppin-punten

In 2021 werd er in de Vervoerregio Mechelen gewerkt aan een unieke verantwoordingsnota Hoppinpunten. Voor SKW zijn hierin de Markt als lokaal hoppinpunt en het Station als regionaal hoppinpunt opgenomen.

In het regionaal mobiliteitsplan werden bijkomende hoppinpunten opgenomen op lokaal en buurt niveau. Deze zijn mee opgenomen in het RMP, en dus bij goedkeuring van het RMP mee definitief vastgelegd. Vanuit Vlaanderen wordt er verwacht dat gemeenten deze hoppinpunten verder werken. Subsidies zijn hiervoor voor handen. Het niveau van hoppinpunt bepaald het subsidiebedrag.

In het derde kwartaal van 2023 werd er consensus gegeven in de Projectstuurgroep voor het Hoppinpunt "Lemanstraat". De toegankelijke haltes in de Lemanstraat die aangelegd werden in 2023 maken hiervan deel uit. De uitwerking (hoppinzuil, fietsherstelzuil en vernieuwde fietsbeugels) is lopende. Dit loopt echter niet heel vlot. De Hoppinzuil werd reeds een half jaar geleden besteld, maar is nog steeds niet geplaatst. De fietsherstelzuil is ondertussen wel geplaatst. Er wordt verwacht dat dit punt volledig uitgebouwd is in de loop van Q3 2024. Hierna zullen subsidies aangevraagd kunnen worden.

Clemenceaustraat: Net als de Hoppinzuil in de Lemanstraat is het wachten voor de plaatsing ervan. Echter, hier zal geen subsidie voor kunnen worden aangevraagd daar de bushalte niet toegankelijk is.

Samen het fietspadendossier van Dijk/Dorp, werd ook het Hoppinpunt "De wissel" mee goedgekeurd. De aanleg hiervoor start samen met de aanleg van DKV.

In Q3 van 2024 zal er gekeken worden naar de invulling van hoppinpunt Albertstraat. Hiervoor zal een PSG ingericht worden waarbij de nodige afspraken met AWV gemaakt moeten worden. Dit punt ligt namelijk langs een gewestweg.

Invoering nieuw vervoernetwerk 2022

In 2021 werd het nieuwe netwerk van de lijn afgeklopt in de Vervoerregio Mechelen. Op Vlaams niveau moet dit nu verder goedgekeurd worden voor uitvoering. Dit loopt vertraging op. De invoering wordt verwacht in de zomer van 2023. De invoering zal gefaseerd doorgevoerd worden. Voor SKW zijn er geen wijzigingen gepland tot 2025 op het reguliere net. Voor het flexbussysteem zijn wij afhankelijk van de vervoerregio Antwerpen, dit werd wel al opgestart in Q2 van 2024.

Invoering deelfietsensysteem - 2024 - afgerond

Op 30 juni 2023 keurde de Vlaamse regering het sjabloon van subsidieovereenkomst voor de mogelijke penhouders goed. Die zorgt voor de overdracht van middelen van de Vlaamse regering naar de penhouder voor de uitvoering van deelsystemen binnen VOM (Vervoer Op Maat) waarvan het fietsdeelsysteem deel uit maakt.
Op 6 juli duidde de Vervoerregio Mechelen IGEMO aan als penhouder om een dienstverlener te zoeken die binnen Vervoer op Maat de deelfietsen zou aanbieden. Bovendien laat de overheidsopdracht de stad en gemeenten toe om binnen hetzelfde systeem extra deelfietsen aan te bieden, zodat een dichter netwerk mogelijk is. Dat was een belangrijke mijlpaal in een lang traject.

De Raad van de Vervoerregio Mechelen van 6 juli besliste tot de opstart van de plaatsingsprocedure tot aanduiding van een concessionaris voor het inrichten en exploiteren van een regionaal deelfietsensysteem in de Vervoerregio Mechelen. De steden en gemeenten binnen de Vervoerregio Mechelen duidden IGEMO aan als gemandateerde aanbesteder van de concessie voor diensten voor de exploitatie van een regionaal deelfietsensysteem met elektrische en gewone fietsen.
Daarmee ging de plaatsingsprocedure van start om in de Vervoerregio Mechelen een deelfietsensysteem te exploiteren.

IGEMO zal als opdrachtgever een sturende rol blijven spelen in de operationalisering van het regionale systeem van deelfietsen. Het fietsdeelsysteem (Donkey Republic) werd ingevoerd in de loop van Q2 van 2024 en intussen operationeel. SKW heeft bijkomend op de voorziene fietsen vanuit de vervoerregio nog bijkomende fietsen besteld en hierdoor bijkomende HUBS's gecreëerd. In de 4 verschillende kernen kan dus nu gebruik gemaakt worden van het fietsdeelsysteem.

Gemeentelijk mobiliteitsplan

Het huidige mobiliteitsplan dateert van voor het decreet 'basisbereikbaarheid' (2019). Dit decreet heeft het mobiliteitsbeleid op Vlaams en gemeentelijk niveau ingrijpend veranderd. Gemeentelijke mobiliteitsplannen hebben hier minder een plaats gekregen, er wordt vooral ingezet op regionale mobiliteitsplannen.

Sinds 2019 werd er op vervoerregio niveau werk gemaakt van het regionaal mobiliteitsplan. Gemeentelijke mobiliteitsplannen zullen hierin moeten passen. Het regionaal mobiliteitsplan van de vervoerregio Mechelen werd in Q4 van 2023 goedgekeurd.

Omdat de regionale mobiliteitsplannen geen invulling geven aan de mobiliteit op lokaal niveau is het aangewezen om nu ook het gemeentelijk mobiliteitsplan te vernieuwen. Daar het verkiezingen zijn in 2024, en dit een proces is dat enige tijd zal duren, wordt er gestreefd om het gemeentelijk mobiliteitsplan te actualiseren in 2025, bij de start van de nieuwe legislatuur.

Parkeerbeleid

In kader van de dorpskernvernieuwing in Onze-Lieve-Vrouw-Waver werd een parkeerstudie uitgevoerd (2020). Dit vormde de basis en start om verder een uniform en leesbaar parkeerbeleid uit te werken voor de kern van Onze-Lieve-Vrouw-Waver. De uitwerking van het parkeerbeleid verloopt parallel met de uitwerking van de Dorpskernvernieuwing van Onze-Lieve-Vrouw-Waver. Het ontwerpplan en het parkeerbeleid worden op elkaar afgestemd. Het parkeerbeleid wordt vereenvoudigd waarbij er slechts gewerkt wordt met 3 parkeerregimes. Dit werd goedgekeurd door het college van burgemeester er schepenen in het tweede kwartaal van 2023.

In de toekomst kan er gekeken worden om dit vereenvoudigd systeem ook door te trekken naar de andere kernen van SKW. Hierbij zal gestart worden met het parkeerbeleid in de kern van Sint-Katelijne-Waver. In het kader van de dorpskernvernieuwing van Katelijne zal er in Q3 van 2024 al een parkeeronderzoek opgestart worden.

Mobiliteitsmakelaar - Mobiliteitscoördinatiecentrum

In het GRUP Regionaalstedelijk Gebied Mechelen kwam naar voor dat er ten gevolge van de stijgende mobiliteit een te groot effect is op de luchtkwaliteit. Omdat er in de regio heel wat verkeersgenererende activiteiten en ontwikkelingen plaatsvinden (Veiling Zuid, woongebied Maanhoevevelden, …), zal er in de regio een mobiliteitscoördinatiecentrum opgericht worden om mee te zoeken naar oplossingen voor de verschillende mobiliteitsproblemen die zich aanbieden. Het mobiliteitscoördinatiecentrum wil dit realiseren met het opstellen van ‘zachte’ maatregelen (mobiliteitsmanagementmaatregelen of MMC) en deze uit te dragen op het terrein naar de specifieke doelgroepen met een primaire focus op woon-werkverkeer. In eerste instantie zal het MCC zich richten tot bedrijven en later zal het zich focussen op scholen en nieuwe woonontwikkelingen.

In 2021 werd hiervoor een samenwerking goedgekeurd tussen departement Omgeving, de provincie Antwerpen, stad Mechelen en Sint-Katelijne-Waver. In het eerste kwartaal van 2022 werd een studiebureau (Traject) aangesteld. Het MCC heeft de naam 'Vlot' gekregen en is in het tweede kwartaal van start gegaan. Vanuit VLOT werden er reeds verschillende bedrijven gecontacteerd. Als gemeente hebben wij zelf beroep gedaan op de dienstverlening van VLOT om een audit van onze fietsinfrastructuur te laten uit te voeren.

Bij het begin van het tweede kwartaal 2023 werd het project geëvalueerd. Dit was positief waardoor het project bevestigd wordt om verder te zetten in 2023 - 2024.

Vanuit het bestuur werd binnen het kader van 'flankerend onderwijs' aan de scholen het aanbod gedaan om in te tekenen op 'VLOT' waarbij ze 1 traject mogen kiezen dat de gemeente financieel zal ondersteunen.

In SKW zijn er reeds een aantal bedrijven en scholen ingestapt in een traject van VLOT: PZ Bodukap, Campus De Nayer, Greenyard, Gemeentebestuur SKW, Dijksteinschool, College Hagelstein en de Heilig hartschool. De wervingen verlopen niet altijd even gemakkelijk, daarom zal er voor het laatste werkingsjaar start (Q2 2024) gekeken worden of er zijpistes bewandeld kunnen worden die vallen onder het oorspronkelijk doel van VLOT, zoals bepaald in het GRUP regionaal stedelijk gebied Mechelen. In Q1 van 2024 werd het project geëvalueerd en werd er vanuit de stuurgroep goedkeuring gegeven om het derde en laatste werkingsjaar in te gaan. Voor het laatste projectjaar zijn onderstaande thema's bepaald. Omdat ook de tijd beperkt is, en niet iedere focus even gemakkelijk uit te voeren is door VLOT is er ook een verdeling gemaakt tussen de verschillende partners. Onderstaande geeft een overzicht weer van de focusthema's met telkens tussen haakjes de partner die deze taak zal opnemen:

Dienstverlening op terrein (VLOT)
Communicatie (VLOT)
Inbedding werking VLOT (Provincie Antwerpen)
Schaalvergroting (Provincie Antwerpen)
Verspreiding dashboard (VLOT ism partners)
Ontwikkeling visie en tools ‘van parkeernorm naar mobiliteitsnorm’ (Dep. Omgeving)
Fietsgeschiktheidsmethodiek bedrijventerreinen (VLOT)

Voor het laatste puntje zal er nog gekeken worden naar welk bedrijventerrein er gekozen wordt in SKW of Mechelen.

Toegankelijkheid gemeente

Binnen wegenisdossiers wordt er gestreefd om de openbare weg zoveel mogelijk toegankelijk te maken voor iedere weggebruiker. Hiermee verhogen we de bereikbaarheid in de gemeente. Hierbij zal er ook steeds nagegaan worden welke haltes voor het openbaar vervoer toegankelijk aangelegd kunnen worden (Wilsonstraat, Berlaarbaan, Dijk, ..).

In 2021 ondertekenende de gemeente het charter 'toegankelijke haltes' om tegen 2030 50% van de haltes op gemeentewegen toegankelijk aan te leggen.

De gemeente Sint-Katelijne-Waver werd geselecteerd om deel te nemen aan het gratis "coachingstraject "masterplan toegankelijke haltes" i.s.m. Inter Vlaanderen. In het eerste en tweede kwartaal van 2022 werden de bushaltes door Inter gescreend. Op het einde van het tweede kwartaal heeft Inter hiervan de resultaten meegegeven. In het vierde kwartaal werd er een actieplan voor toegankelijke haltes opgemaakt en goedgekeurd.

Aanleg toegankelijke halte in de Lemanstraat:
- Voorafgaandelijke toestemming van De Lijn op basis van het plan (attest de Lijn) - eerste kwartaal 2023 - afgerond
- Aanleg bushalte - tweede/ derde kwartaal 2023 - afgerond
- Na uitvoering --> melding bij De Lijn - derde kwartaal 2023 - afgerond
- Controle door de halteploeg van De Lijn - derde/vierde kwartaal 2023 - afgerond
- Attest toegankelijkheidsstatus - Q4 2023 - afgerond
- Subsidie - Q1 2024: ondertussen werd reeds voor 1 van de 2 aangelegde toegankelijke haltes een subsidie bekomen.
Aanleg toegankelijke halte in de Molenstraat (3e kwartaal)
- Dit dossier dateert van voor de invoering van de subsidies en het masterplan 'toegankelijke halte'. De plannen hiervoor werden dus niet met oog daarop bekeken. Er wordt in Q1 van 2024 in samenspraak met De Lijn bekeken hoe we dit kunnen oplossen.
- Attest toegankelijkheidsstatus - Q2 2024 - afgerond
- Subsidie - Q3 2024: de subsidies zullen in de loop van Q3 aangevraagd worden.
Aanleg toegankelijk halte in de Wilsonstraat (2024)
- Voorafgaandelijke toestemming van de Lijn op basis van het plan (attest De Lijn) - Q1 2024 - afgerond
- Aanleg bushalte - 2024 - lopende
- Na uitvoering --> melding bij De Lijn - Q4 2024
- Controle door de halteploeg van De Lijn - Q4 2024
- Attest toegankelijkheidsstatus + subsidie - Q4 2024/ Q1 2025
Aanleg toegankelijk haltes Dijk/ Dorp (2025)
- Voorafgaandelijke toestemming van de Lijn op basis van het plan (attest De Lijn) - Q2 2024 - afgerond
- Aanleg bushalte - start Q2 2024 - lopende
- Na uitvoering --> melding bij De Lijn - 2025
- Controle door de halteploeg van De Lijn - 2025
- Attest toegankelijkheidsstatus + subsidie - 2025
Aanleg toegankelijk haltes Mechelbaan (Halte OLV Bergstraat)
- Voorafgaandelijke toestemming van de Lijn op basis van het plan (attest De Lijn) - Q4 2023 - afgerond
- Aanleg bushalte - start Q2 2024 - lopende
- Na uitvoering --> melding bij De Lijn - Q3 2024
- Controle door de halteploeg van De Lijn - Q3 2024
- Attest toegankelijkheidsstatus + subsidie - Q4 2024

Wat kost het?

Gemeentelijk mobiliteitsplan:

Budget werd verschoven naar 2025.

Vervoerregio Mechelen:

Budgetten worden grotendeels voorzien vanuit Vlaanderen.
Voor de realisatie van de hoppinpunten is er voor 2023 en 2024 een budget voorzien (investering en opbrengst). Voor de jaren nadien zal dit opnieuw bekeken moeten worden.

Mobiliteitsmakelaar - Mobiliteitscoördinatiecentrum:

Dit project zal over 3 jaar lopen en is opgestart in het voorjaar van 2022. Budgetten zijn voorzien volgens de vooropgestelde budgetsleutel door de provincie.

Toegankelijke halte:

Voor 2023 is reeds budget voorzien. Voor de uitvoering zijn de budgetten voornamelijk gekoppeld aan de rioleringsprojecten die hiermee samengaan. Ook de subsidies werden opgenomen in de MJP. Daar sommige rioleringsprojecten al verder gevorderd zijn, is het nog niet 100% zeker dat we al de subsidies zullen kunnen ontvangen. De eisen van De Lijn zijn zeer streng en moeten zeer strikt uitgevoerd worden.
Naast de budgetten in het MJP voor de rioleringsprojecten werd er ook voor 2024 een budget voorzien voor het toegankelijk maken van bushaltes die niet gekoppeld zijn aan een rioleringsproject.